Makine mühendisi Adnan Yılmazel, 2017 yılında 67 yaşındayken KOAH nedeniyle hayatını kaybetti. Babasının ölümünde 50 yıldan fazla süredir sigara kullanmasının etkili olduğunu düşünen kızı, Avukat Senem Yılmazel, Ankara 11. Tüketici Mahkemesi’nde sigara üreticisine karşı manevi tazminat davası açtı.
DAVA SÜRECİ VE İDDİALAR
Avukat Yılmazel, dava dilekçesinde, sigaranın KOAH oluşumundaki temel faktörlerden biri olduğunu ve babasının sigara bağımlılığı nedeniyle bu hastalıktan kurtulamadığını belirtti. Ayrıca, sigaranın zararlarının tüketicilerden gizlendiğini, bağımlılık yapıcı özelliklerinin göz ardı edilerek satışına izin verildiğini ve tütün üreticilerinin toplumun yeterince bilgilendirilmesi için gereken özeni göstermediğini savundu. Babasının sigara içmeye başladığı dönemde 18 yaş altına satışın serbest olduğunu hatırlatan Yılmazel, tütün şirketlerinin piyasaya bilerek zararlı ürün sunduğunu iddia ederek, 1 milyon TL manevi tazminat talep etti.
Davalı şirketin avukatları ise dilekçelerinde, davanın zamanaşımına uğradığını, mahkemenin bu konuda yetkili olmadığını ve benzer davaların reddedildiğini savunarak, sigara kullanımının kişinin kendi iradesine dayandığını ifade etti.
BİLİMSEL RAPORLARIN ETKİSİ
Dava sürecinde, Türk Toraks Derneği ve Türkiye Psikiyatri Derneği tarafından hazırlanan bilimsel raporlar mahkemeye sunuldu. Raporlarda, sigara dumanında bulunan 7 binden fazla kimyasalın en az 70’inin kanserojen olduğu ve KOAH’ın sigara kullanımına bağlı olarak geliştiği vurgulandı. Ayrıca, sigaranın içeriğindeki nikotinin, alkol ve diğer uyuşturucular gibi bağımlılık yapıcı özelliklere sahip olduğu ve sigaranın beyindeki bağımlılık mekanizmalarını tetiklediği belirtildi.
Mahkeme, İstanbul Adli Tıp Kurumu’nun raporunu da göz önüne alarak, Adnan Yılmazel’in ölümüne neden olan KOAH ve akciğer kanserinin sigara kullanımından kaynaklandığını tespit etti. Kararda, sigara şirketlerinin ürünlerin içerikleri hakkında toplumu yeterince bilgilendirmediği ve bu nedenle asli kusurlu oldukları vurgulandı. İlk derece mahkemesi, davayı kısmen kabul ederek, 10 bin TL manevi tazminata hükmetti.
İSTİNAF MAHKEMESİNİN KARARI
Avukat Senem Yılmazel, tazminat miktarının yetersiz olduğu gerekçesiyle karara itiraz ederken, davalı şirket de kararı istinaf mahkemesine taşıdı. Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi, ilk derece mahkemesinin kararını inceleyerek, 10 bin TL’lik tazminatın yetersiz olduğuna hükmetti. Mahkeme, manevi tazminatın mağdurda tatmin ve huzur duygusu yaratacak düzeyde olması gerektiğini, ancak bunun bir zenginleşme aracı olarak görülmemesi gerektiğini belirtti. Bu çerçevede, Yılmazel ailesine 500 bin TL manevi tazminat ödenmesine karar verdi.
AVUKAT YILMAZEL’İN AÇIKLAMALARI
DHA’ya konuşan Avukat Senem Yılmazel, babasının KOAH nedeniyle yaşamını yitirmesinin ardından hukuk mücadelesine başladığını ve bu süreçte bilimsel araştırmalara dayanarak davayı kazandığını ifade etti:
23 yıldır avukatlık yapıyorum ve Türk adaletine inanıyorum. Bu tür davalar genellikle reddediliyor, ancak ben mücadeleden vazgeçmedim. Babam 12-13 yaşlarında sigara içmeye başlamıştı ve günde üç paket sigara içerdi. Onun bu bağımlılıkla mücadelesine şahit oldum, ancak bırakmayı başaramadı. Keşke babam hayatta olsaydı da bu tazminatı almasaydım. Bu karar emsal niteliğinde olsa da benim için en değerlisi babamın sağlığıydı.
Bu dava, tütün ürünlerinin zararlarının toplum üzerinde yarattığı etkiler konusunda farkındalık oluştururken, sigara bağımlılığı ve sağlık sorunları arasındaki bağlantıyı hukuk zemininde yeniden tartışmaya açtı.
