Mevsimsel grip, nezle ve diğer solunum yolu enfeksiyonları genellikle hafif seyretse de bazı durumlarda zatürreye dönüşerek ciddi komplikasyonlara yol açabiliyor. Uzmanlar, zatürrenin grip ya da soğuk algınlığıyla karıştırılabileceğini fakat bazı kritik belirtilerin ayırt edici olduğunu söylüyor. Yüksek ateş, titreme, aşırı halsizlik, balgamlı ve koyu renkli öksürük, nefes darlığı ve göğüs ağrısı gibi şikayetlerin zatürre ihtimalini güçlendirdiğini belirten uzmanlar, zatürrenin özellikle yaşlılar, bebekler ve kronik hastalığı olan bireylerde ağır seyredebileceğini belirtiyor.
‘BEKLENMEDİK BİR DURUM DEĞİL’
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Tevfik Özlü, viral solunum enfeksiyonlarının her yıl bu dönemlerde artığını belirterek, “Şu anda viral solunum yolu enfeksiyonlarının, mevsim itibarıyla en yüksek sıklıkla rastlandığı bir dönemi yaşıyoruz. Bu, beklenmedik bir durum değil. Bunun içinde influenza, RSV (Respiratuar Sinsityal Virüsü), HMPV (İnsan Metapnömovirüsü) ve COVID-19 etkeni olan SARS-CoV-2 virüsü de var. Takip ettiğimizde, bunların aslında önceden beri gördüğümüz normal dağılıma uygun şekilde seyrettiğini izliyoruz” diye konuştu.
‘ZATÜRRE EN AĞIR OLANIDIR’
Zatürrenin grip ya da soğuk algınlığıyla karıştırılabileceğini belirten Prof. Dr. Özlü, “Bu tür enfeksiyonlar genelde üst solunum yollarında yerleşir. Oradan başlar ve nezle, soğuk algınlığı, farenjit, sinüzit gibi üst solunum yolu enfeksiyonlarına yol açar. Bazen de alt solunum yollarına ilerleyerek bronşit, bronşiolit gibi hafif hastalıklara yol açabilir. Fakat zatürre, bu hastalıklar arasında en ağır olanıdır. Maalesef, şu sıralar pek çok hasta zatürreyi fark edemiyor ve teşhiste geç kalıyor. Oysa zatürrede erken tanı çok önemli. Hekimin, 4 saat içinde doğru tedaviye başlaması, zatürreye bağlı ölümleri anlamlı şekilde azaltıyor” ifadelerini kullandı.
‘AYRIMIN YAPILMASI LAZIM’
Zatürre ve soğuk algınlığı arasındaki farklara dikkat çeken Özlü, “Şöyle ki; ‘Zatürre mi, soğuk algınlığı mı?’, ‘Zatürre mi, yoksa bronşit gibi bir alt solunum yolu enfeksiyonu mu?’, bu ayrımın yapılması lazım. Bu ayrımı bir göğüs hastalıkları uzmanı yapabilir. Ancak hastalar, ‘Ben zatürre olup olmadığımı nasıl anlarım?’ diye soruyor. Aslında tüm solunum yolu enfeksiyonlarında; ateş, halsizlik, kırgınlık, boğaz ağrısı, öksürük, burun akıntısı, geniz akıntısı, burun tıkanıklığı gibi semptomlar olabilir. Ancak zatürrede bu şikayetlerin çok daha ağır seyrettiğini biliyoruz. Ateşiniz çok yüksekse, üşüme ve sıtma nöbetleri oluyorsa, aşırı bir takatsizlik ve bitkinlik durumu varsa, genel sağlığınızı bozuyor, yeme ve içmenizi aksatıyorsa zatürre olma olasılığı yüksektir” diye konuştu.
‘ÖKSÜRÜK VE NEFES DARLIĞI EN ÖNEMLİ BELİRTİLERİ’
Zatürre tanısında en önemli belirtilerin nefes darlığı ve öksürük olduğunu ifade eden Özlü, “Şikayetleriniz tedaviyle ya da tedavisiz olarak ilk birkaç gün içinde azaldıktan sonra tekrar ikinci bir atak yaşanıyorsa; ateşlenme ve şikayetlerde artış oluyorsa bu da zatürrenin eklendiğini gösterebilir. Nefes darlığı çok önemli bir belirti. Özellikle nefes alıp vermekte zorlanıyorsanız, özellikle bebeklerde ve yaşlılarda solunum sayısının dakikada 24’ün üzerine çıkması, nefes alıp verirken hırıltı olması, bebeklerde burun kanatlarının solunuma eşlik etmesi, nabız sayısının dakikada 120’nin üzerine çıkması gibi durumlar zatürre olasılığını güçlendirir. Öksürük de önemli bir belirti. Zatürrede öksürük genellikle yaş öksürüktür. Yani balgamlıdır. Balgamın koyu renkli olması; kahverengi, koyu sarı, koyu yeşil gibi ve kıvamlı olması zatürre ihtimalini artırır. Ateşin çok yüksek olmasıyla birlikte yan ağrısı dediğimiz, öksürürken ya da nefes alırken batıcı şekilde hissedilen bir yan ağrısı varsa, bu da zatürreye işaret edebilir” dedi.
‘ERKEN TEŞHİS ÖNEM TAŞIYOR’
Erken teşhisin hayati önem taşıdığını belirten Özlü, “Dikkat etmek gerekiyor. ‘Ben grip oldum, soğuk algınlığı geçiriyorum, geçer gider’ dememek lazım. Zatürrenin erken teşhis edilmesi ve tedaviye erken başlanması önemli. Özellikle risk gruplarında; bebeklerde, yaşlılarda, kronik hastalığı olanlarda ölümleri önlemek açısından büyük önem taşıyor” dedi.